|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| niemiecki |
Berlin |
republika federalna |
7 września 1949 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 357,050 km2 |
82,37 mln |
euro (EUR) |
Das Lied der Deutschen |
Niemcy (Republika Federalna Niemiec, RFN, niem. Bundesrepublik Deutschland, BRD) - państwo położone w Europie Środkowej, będące członkiem Unii Europejskiej, Unii Zachodnioeuropejskiej (UZE), G8 oraz NATO. Do 1970 (do traktatu między RFN a Polską) w Polsce stosowana była oficjalnie nazwa Niemiecka Republika Federalna (NRF). Niemcy mają dostęp do Morza Bałtyckiego i Morza Północnego. Stolica to Berlin (przed przyłączeniem NRD - Bonn, obecnie noszące tytuł miasta federalnego).
Ustrój polityczny: Stolicą federalną jest Berlin, gdzie jest siedziba rządu federalnego (Bundesregierung), jednak część ministerstw znajduje się w Bonn. Część centralnych urzędów mieści się w innych miastach, m.in. Karlsruhe i Norymberdze. System polityczny Niemiec jest zorganizowany w oparciu o konstytucję (Verfassung), którą jest Ustawa Zasadnicza Niemiec (Grundgesetz) według zasady podziału władz (Gewaltenteilung).
Głową państwa jest prezydent federalny, wybierany przez Zgromadzenie Narodowe (złożonego z Bundestagu i Bundesratu - przedstawicieli krajów związkowych) na pięcioletnią kadencję. Jest możliwość jednokrotnego powtórzenia kadencji. Ma on czysto reprezentacyjne znaczenie - jest symbolem państwa, moderatorem. Nie ma prawa wetowania ustaw (może je jedynie odesłać do Trybunału). Posiada prawo mianowania ambasadorów i konsuli oraz wysuwania kandydatury kanclerza. Władzą ustawodawczą (die Legislative) jest Bundestag wraz z drugą izbą Radą Federalną Niemiec (Bundesrat). Bundestag wybierany jest co cztery lata w wyborach pięcioprzymiotnikowych: powszechnych, równych, bezpośrednich (jednostopniowych), tajnych i proporcjonalnych choć zasadniczo jest to system mieszany z zapewnieniem wejścia do parlamentu wszystkich kandydatów, którzy w swych okręgach uzyskali większość. Ustawowa liczba posłów liczy 598 (od zjednoczenia Niemiec do 2002 roku wynosiła 656), ale wskutek tego skomplikowanego systemu wyborczego ta liczba może zwiększać się o tzw. mandaty nadwyżkowe. Tak jest w Bundestagu XVI kadencji, który liczy 614 posłów. Posłowie grupują się we frakcjach, do tworzenia których potrzebne jest 5% ogólnej liczby posłów.
Geografia: Położone w środkowej Europie pomiędzy Morzem Północnym i Morzem Bałtyckim na północy a Alpami na południu. Graniczą na północy z Danią, na wschodzie z Polską, na południowym wschodzie z Czechami, na południu z Austrią i Szwajcarią, a na zachodzie z Francją, Luksemburgiem, Belgią i Holandią. Najwyższy szczyt Zugspitze (2962 m n.p.m.) w Bawarii.
Gospodarka: Niemcy, mimo zaobserwowanych problemów gospodarczych, wciąż znajdują się na trzecim miejscu wśród największych potęg gospodarczych świata. PKB wyniósł w 2005 roku 2,91 bilionów USD. Niemiecka gospodarka jest zatem nominalnie trzecią co do wielkości na świecie. PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi: 33,4 tys. USD i plasuje RFN na 10. miejscu w Unii Europejskiej oraz na 17. miejscu w świecie. Deficyt budżetowy w 2005 roku wyniósł 78 mld euro. Państwo osiągnęło dochody w wysokości 971 mld euro, a wydało 1 049,7 mld euro. Niemcy są obecnie drugim, po Stanach Zjednoczonych, eksporterem na świecie. Wartość eksportu w 2004 roku wyniosła ponad 731 mld euro. Przewaga eksportu nad importem wyniosła wówczas blisko 160 miliardów euro (tymczasem deficyt handlowy USA w 2003r. wyniósł 489 mld. $). Głównym centrum finansowym o światowym znaczeniu jest Frankfurt nad Menem, m.in. siedziba Frankfurckiej Giełdy Papierów Wartościowych (Frankfurter Wertpapierbörse), Deutsche Banku, Dresdner Banku oraz Commerzbanku.
Do najlepiej rozwiniętych gałęzi przemysłu należą: przemysł elektromaszynowy, rafineryjny, energetyczny oraz hutniczy i chemiczny. Na całym świecie cenione są także niemieckie wyroby z dziedzin przemysłu odzieżowego (Adidas) a także z dziedzin optyki i zaawansowanych technologii (high-tech). Niemiecki przemysł chemiczny osiągnął czołową pozycję na świecie, jego głownym ośrodkiem jest Ludwigshafen (siedziba firmy EMTC). Ku tej samej pozycji w świecie zmierza także przemysł samochodowy. Niemcy są największym eksploatatorem węgla brunatnego i soli potasowych na świecie. Znamienną rolę w gospodarce odgrywa Nadreński Okręg Przemysłowy, w skład którego wchodzi Zagłębie Ruhry - jeden z największych obszarów przemysłowych świata. Duże obszary przemysłowe są również zlokalizowane wokół Hamburga, Hannoweru, Salzgitter, Saarbrucken, Frankfurtu nad Menem, Stuttgartu i Monachium. Przemysł na wschodnim terytorium państwa koncentruje się głównie w Zagłębiach Saskim i Łużyckim, a także w rejonach Berlina, Lipska, Chemnitz i Drezna. Ogromną rolę w gospodarce kraju odgrywają olbrzymie korporacje, skore do inwestycji poza granicami kraju, co przyczynia się do rozwoju wielu, także silnych ekonomicznie państw. Firmy inwestują w badania naukowe i rozwijają własne ośrodki badawcze, co pozwala na szybkie wdrażanie nowoczesnych, wysokiej jakości produktów.
Demografia: Około 75,2 mln. (91,1%) mieszkańców Niemiec posiada obywatelstwo niemieckie. Spośród nich około 7 mln (ok. 9%), posiada dwa obywatelstwa, nie urodziło się w Niemczech, lub język niemiecki nie jest ich językiem ojczystym. Dla lepszego zrozumienia można by wskazać na różnicę w znaczeniu pojęć Narodowość i Obywatelstwo, czego się w Niemczech z powodu historycznego obciążenia pojęcia Naród (zobacz też Nazizm) nie robi. Bezsprzecznie, można jednak powiedzieć, iż znaczną część społeczeństwa stanowią przybyli do Niemiec po II wojnie światowej imigranci lub ich potomkowie.
Pozostałe 9% ludności (ok. 7 mln) stanowią obywatele innych krajów, mieszkający na stałe w RFN: Turcy (2,4 mln), przedstawiciele narodów byłej Jugosławii (1,0 mln), Włosi (0,5 mln), Grecy (0,3 mln), Polacy (bez niem. obywatelstwa 0,3 mln), Austriacy (0,2 mln) i inni.
Historia: W X w. p.n.e. plemiona germańskie przybyły na tereny dorzecza Łaby i Renu. W VI i VII w. zachodnia część Germanii została podbita i włączona do państwa Franków. Za panowania syna Karola Ludwika Pobożnego powstawały ośrodki separatystyczne w Germanii. W wyniku wojny imperium zostało podzielone na 3 części (traktat w Verdun 843), wschodnia to późniejsze Niemcy. Pierwszym królem wschodniofrankońskim został Ludwik. Po jego śmierci (876) państwo rozpadło się na kilka luźno związanych ze sobą księstw. W 962 Otton I zmienił nazwę państwa na Królestwo Niemieckie. W XIV w zmienił się ustrój Niemiec. Cesarz Karol IV wydał Złotą Bullę (1356). Bulla zagwarantowała jedność i niepodzielność obszarów, którymi władali elektorzy, nadawała im suwerenność w ramach cesarstwa i autonomię sądowniczą, elektorzy otrzymali wówczas prawo majestatu - traktowano ich jak królów. Elektorzy nie mogli wybierać nowego króla przed śmiercią starego. W XV wieku Habsburgowie opanowywali nowe ziemie metodą mariaży i układów. Cesarz Karol V (1519-1556) panował nad największym imperium ówczesnego świata. W 1526 po śmierci króla Węgier w Bitwie pod Mohaczem, brat Karola Ferdynand uzyskał korony Czech i Węgier na mocy układu o przeżycie z Jagiellonami zawartego w Wiedniu w 1515). W 1517 niemiecki zakonnik Marcin Luter ogłosił w Wittenberdze 95 tez. W 1521 papież Leon X wyklął zakonnika, zaś sejm w Wormacji skazał Lutra na banicję. W 1555 podpisano pokój w Augsburgu. Warunki pokoju były następujące: król uznał podział religijny Niemiec na zasadzie Czyj kraj, tego religia. W okresie napoleońskim większość ziem niemieckich włączono w Związek Reński oprócz Prus i Austrii. Po klęsce Napoleona utworzono Związek Niemiecki. Po wojnie austriacko-pruskiej 1866 najsilniejszą pozycję w Niemczech uzyskały Prusy, po wojnie francusko-pruskiej w latach 1870-1871 proklamowano Cesarstwo Niemieckie z Wilhelmem I jako dziedzicznym cesarzem. W latach 1880-1900 Niemcy uzyskały też kolonie w Afryce. 9 listopada 1918 proklamowano republikę, cesarz abdykował. Niemcy podpisały kapitulację 11 listopada 1918 roku kończącą I wojnę światową. Do 1933 istniała Republika Weimarska. W 1933 rządy objął Adolf Hitler i NSDAP, rozpoczęły się rządy terroru. W 1939 Niemcy rozpoczęły II WŚ, którą przegrały w 1945 roku. Niemcy podzielono na strefy okupacji kontrolowane przez mocarstwa: Wielka Brytania, Francja, ZSRR, USA. W strefie radzieckiej powstało NRD, a w trzech pozostałych RFN. Niemcy zjednoczyły się w 1990 roku.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
